De twee Franse aanvoerders hadden vaak ruzie. Lodewijk Jozef, hertog van Vendôme was een ervaren en door de wol geverfde soldaat. De hertog van Bourgondië was daarentegen aanmerkelijk minder ervaren. Hij dankte zijn positie aan het feit dat hij de kleinzoon was van de koning, Lodewijk XIV van Frankrijk.

Vendôme wou Marlborough uit zijn tent lokken door de stad Hoei aan te vallen, maar op bevel van Lodewijk XIV werd uiteindelijk besloten Vlaanderen en Brabant binnen te trekken. Het leger trok in oostelijke richting op, totdat het de stad Eigenbrakel bereikte, ongeveer 25 kilometer ten zuiden van Brussel. Van daaruit was ook de stad Leuven in gevaar. Marlborough plaatste zijn troepen een paar kilometer ten zuiden van Leuven, zodat hij beide bedreigde steden te hulp kon komen.

Het Franse leger deed echter meer dan een maand niets, waardoor het vertraagde leger van Eugène de Savoye de kans kreeg zich vanuit het Rijngebied in de richting van Marlborough te verplaatsen. Op 5 juli kwam het Franse leger plotseling in beweging en verplaatste zich verrassend naar het westen, waar het de steden Brugge en Gent innam (ongeveer 300 Britse soldaten wisten het nog een paar dagen in Gent uit te houden). Marlborough en zijn leger werden aanzienlijk gedemoraliseerd door deze actie; hij wist zich pas weer te herstellen met Eugène aan zijn zijde.

Het Franse leger controleerde de gehele lengte van de Schelde, van de Franse grens tot aan de bezette stad Gent. De Britten hadden echter nog één fort in handen: Oudenaarde. Als de Fransen ook deze stad in konden nemen, zouden ze daarmee het leger van Marlborough de pas naar de zee afsnijden en communicatie met Engeland onmogelijk maken.